Eind juni 2023 hebben partijen om de tafel gezeten om een eerste deelovereenkomst – waarbij er nog veel zullen volgen gedurende de werkelijke bouw van het Vijfde Dorp –  Deelovereenkomst Mobiliteit Ontwikkeling Middengebied Zuidplaspolder.

Er wordt een eerste invulling gegeven aan eerder gemaakte afspraken rondom het Masterplan Vijfde Dorp. Het document omschrijft:

Het Masterplan (uit 2020/2021) schetst op hoofdlijnen de transformatie van het Middengebied van de Zuidplaspolder naar een toekomstbestendig woon-, werk- en leefgebied met een dorp van 8.000 woningen en zowel maatschappelijke als commerciële voorzieningen (het “Vijfde Dorp”), twee bedrijventerreinen, een energielandschap, nieuwe natuur- en recreatiegebieden. Binnen het gebied wordt onderscheid gemaakt tussen het Ontwikkelgebied, waar een bestemmingswijziging voorzien is ten behoeve van wonen, werken, groen en duurzame energieproductie.

De partijen

Partijen die betrokken zijn en waren:

De publiekrechtelijke rechtspersoon gemeente Zuidplas, gevestigd en kantoorhoudende te (2914 KM) Nieuwerkerk aan den IJssel aan het Raadhuisplein 1, hierbij rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer D.A. de Haas, hierna te noemen “Gemeente Zuidplas”, handelend ter uitvoering van het besluit van het college van burgemeester en wethouders van 27 juni 2023 en, de publiekrechtelijke rechtspersoon provincie Zuid-Holland, gevestigd en kantoorhoudende te (2596 AW) Den Haag aan het Zuid Hollandplein 1, hierbij rechtsgeldig vertegenwoordigd door gedeputeerde de heer E.F.A. Zevenbergen, hierna te noemen “de Provincie”, handelend ter uitvoering van het besluit van het college van gedeputeerde staten van Zuid-Holland van 27 juni 2023; en de publiekrechtelijke rechtspersoon gemeente Gouda, gevestigd en kantoorhoudende te (2803 PG) Gouda aan het Burgemeester Jamesplein 1, hierbij rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer M. Klijmij-van der Laan, hierna te noemen “Gemeente Gouda”, handelend ter uitvoering van het besluit van het college van burgemeester en wethouders van 27 juni 2023; en de publiekrechtelijke rechtspersoon gemeente Rotterdam, gevestigd en kantoorhoudende te (3011 AD) Rotterdam aan de Coolsingel 40, hierbij rechtsgeldig vertegenwoordigd door mevrouw C.M. Zeegers, hierna te noemen “Gemeente Rotterdam”, handelend ter uitvoering van het besluit van het college van burgemeester en wethouders van 27 juni 2023;

Voor Nesselande is het prettig te zien dat de wethouder van Rotterdam was aangeschoven (mevrouw Zegers). Zij heeft klimaat, bouwen en wonen in haar portefeuille.

Beperken overlast en het Nesselande-belang

De genoemde partijen streven om met alle bestaande en nieuwe mobiliteitsafspraken met betrekking tot het Middengebied van de Zuidplaspolder om de overlast voor de omgeving van de toename van autoverkeersdruk op de bovenliggende en omliggende wegen door de ontwikkeling van het Ontwikkelgebied te beperken. Toch mist het nog aan concrete plannen om de files te beperken of – ieder geval – niet nog erger te maken.

Gemeente Rotterdam zat aan tafel om de autoverkeersdoorstroming van en naar Rotterdam Nesselande op de N219 niet te laten verslechteren tijdens en als gevolg van de
ontwikkeling van het Ontwikkelgebied, en de realisatie van goede en veilige fietsverbindingen tussen het Plangebied en Rotterdam.

De ontsluiting van en naar Nesselande via de N219 is nog zeer onduidelijk en conform de schetsen en verkenningen gaat er vooral meer verkeer langs de wijk Nesselande richting de N219 met een hoeveelheid aan verkeerslichten rondom nieuwe verkeerssituaties, zoals bij de Knibbelweg en de nieuwe weg bij Brothers. Opvallend is de ondertekende afspraak de verkeersdrukte met 5% te laten dalen:

Gemeente Zuidplas stelt het Mobiliteitsconcept Middengebied op, om te komen tot een
uitwerking van maatregelen voor het bestemmingsplan om de beoogde Modal Shift met
een autoverkeersreductie van tenminste 5% in het Plangebied te bewerkstelligen conform
de Bestuurlijke Overeenkomst. Het betreft een reductie van de verwachte
autoverkeersbewegingen in het Plangebied ten opzichte van een situatie van de
ontwikkeling van het Ontwikkelgebied zonder de realisatie van nieuwe duurzame
mobiliteitsmaatregelen.

Opvallend is de ambitieroute Gouda-Rotterdam en dan vooral de omgeving Westergouwe (gelegen bij een deelgebied Vijfde Dorp) met een hoogwaardig openbaarvervoernetwerk (HOV-netwerk). De plannen om een extra treinstation omgeving Vijfde Dorp-Westergouwe aan te leggen, lijkt niet meer actueel. Pro Rail heeft laten weten dat er voor een treinstation omgeving Vijfde Dorp-Westergouwe (Gouda) een verbreding van het treintraject Den Haag <> Gouda nodig is. Dit lijkt de werkelijkheid van een extra treinstation omgeving Vijfde Dorp in de weg te staan. De deelovereenkomst lijkt vooral te gaan kiezen voor extra (snel)bussen richting bestaande ov stations en meer fietspaden.

Modal Shift: meer fietsen

Markant is de genoemde ‘modal shift’. In dit geval een verschuiving van het aantal autoverplaatsingen naar meer duurzame verplaatsingsvormen, zoals lopen, fietsen en het gebruik van openbaar vervoer. Dit is markant aangezien Zuidplas een enorm hoog ratio van auto’s per huishouden kent en voorlopig geen voorstander is van langzaam verkeer.

In de overeenkomst bevestigt Gemeente Zuidplas haar commitment om minimaal een 5%
reductie van autoverplaatsingen in het Plangebied en de in- de uitstroom van verkeer
tussen het Ontwikkelgebied en het bovenliggend wegennet te bewerkstelligen, met een
ambitie te streven naar 15% minder autoverplaatsingen in het Ontwikkelgebied.

Nesselande: wachten op het Projectplan N219

Voor Nesselande – dat een T-splitsing einde Brandingdijk richting A20-N219 zou moeten krijgen – is het wachten op het Projectplan N219. Een plan waarin de voorwaarden voor de ontwerpen, de volgorde en fasering en de oplevering en overdracht en het beheer van de afgesproken mobiliteitsmaatregelen aan de N219 worden uitgewerkt.

Gemeente Zuidplas verkent met Provincie, Gemeente Rotterdam en Rijkswaterstaat
de mogelijkheid om aparte opstelstroken en een vrije baan voor de bus te realiseren
op toekomstige busroutes voor het Ontwikkelgebied langs N219 en A20, om daarmee
vertraging in reistijd vanwege autonome filedruk buiten het Ontwikkelgebied te
minimaliseren, indien deze routes in de concessie een plek krijgen. Hierbij wordt
rekening gehouden met het behouden van een goede doorstroming van het overige
verkeer op deze wegen, specifiek als het gaat om de N219 en de verkeersafwikkeling
van en naar Rotterdam Nesselande

Wederom opvallend is het feit dat er weinig wordt gezegd over mogelijke aanpassingen aan de drukke N219. Turborotondes – enkele jaren geleden bij Nesselande nog vervangen door verkeerslichten – zouden oplossing moeten bieden. 2040 is het heilige jaar, op dat moment is de bouw van het nieuwe dorp in de polder in een fase waarbij het effect op het wegennet zichtbaar moet zijn.

Referentiesituatie 2040: de autonome verkeersontwikkeling op het omliggende en bovenliggende weggennet, exclusief de verkeerseffecten van de ontwikkeling van het Middengebied.

STOMP-principe om files niet nog erger te maken

Het mobiliteitsprincipe uit het genoemde Masterplan Middengebied Zuidplaspolder waarop het Mobiliteitsconcept Middengebied inhoud is gegeven, waarbij de volgorde staat voor de
prioriteit in de mobiliteitsaanpak van Gemeente Zuidplas voor de ontwikkeling van het
Ontwikkelgebied: Stappen (lopen), Trappen (fietsen), Openbaar Vervoer, Mobility as a
Service (deelmobiliteit, ketenmobiliteit) en tot slot Privé-auto.

Partijen spreken af dat zij toerekenbare effecten van maatregelen als gevolg van het
Project “Verbreding A20 Nieuwerkerk a/d IJssel-Gouda” op provinciale wegen N219 en
N457 niet op elkaar verhalen, maar op Rijkswaterstaat en/of Ministerie van I&W als
veroorzakende partij. Hiermee vrijwaren zowel Provincie als Gemeente Gouda (N457) en
Gemeente Zuidplas (N219) elkaar van financiële risico’s die naar hun aard buiten de
scope van deze Deelovereenkomst liggen.

En Nesselande?

Het feit dat de Rotterdamse wethouder aan tafel zat, is positief. Over de ontsluiting van en naar Nesselande en de toenemende filedruk rondom de N219, wordt weinig gezegd. Nesselande kent een belang genoemd in de deelovereenkomst. Het genoemde Projectplan N219 moet meer duidelijk gaan geven. In dit plan worden als eerste “voorwaarden” opgesteld. Wij zijn van mening dat de dagelijkse situatie rondom de N219 (files die langer worden maar ook eerder beginnen op de dag) en verbindingen A12/A20 momenteel de filedruk niet aankunnen. Heel logisch gesteld zal er per direct – liefst nog voor het bouwen – aan het wegennet moeten worden gesleuteld om de toename aan verkeer bij de bouw van de 8000 woningen in het Vijfde Dorp aan te kunnen. Wij hebben onze twijfels bij de genoemde vrij busbanen langs de A20 en N219 en betreuren het dat het doortrekken van de metro Nesselande nergens als optie wordt genoemd.