Nesselande kent veel verenigingen. Naar aanleiding van de uitgebreide vinger-aan-de-pols sessies signaleert het bureau 10 trends in verenigingsland. Organisaties kampen al langer met teruglopende ledenaantallen en inkomsten, door de vergrijzing maar ook door de veranderende maatschappelijke opvattingen over lidmaatschap. Tegelijkertijd voedt deze onzekere tijd de behoefte van mensen om zich te verbinden rond een gezamenlijk thema. Er is dus wel behoefte aan vereniging, maar bestaande ledenorganisaties zien dat nog niet terug in hun ledenaantallen. Onderstaande trends geven inzicht in de huidige situatie en advies voor toegevoegde waarde.
10 trends
- Krimp door vergrijzing
Trouwe leden worden ouder en nieuwe aanwas gaat niet vanzelf, maar de vraag naar verbinding met gelijkgestemden is door corona wel toegenomen.
- Vier generaties op de werkvloer
De levenshouding van mensen is in de laatste paar generaties danig veranderd, wat soms tot wrijving leidt met de ‘oude garde’.
- Diversiteit
De wereld is diverser geworden en door in die trend mee te gaan, kunnen verenigingen nieuwe leden aantrekken.
- De kwetsbare burger
We dragen steeds meer individuele verantwoordelijkheid en wie daar niet toe in staat is, dreigt zeker in deze pandemie tussen wal en schip te vallen. Het verenigingsleven – van een broodfonds tot de kerk – kan dan uitkomst bieden.
- Vrijblijvendheid
Individualisering en vrijblijvendheid gaan hand in hand, maar tijdens de lockdown is de roep om verbinding sterker geworden.
- De on-demand consument
Jonge leden hebben andere verwachtingen en verenigingen beginnen zich langzaam aan de vraag aan te passen.
- Het disruptieve digitale business-model
Door digitale ontwikkelingen worden andere manieren van contributie mogelijk, zoals het vragen van een bijdrage per dienst.
- Onverwachte concurrentie
Grenzen tussen branches vervagen en nieuwe toetreders komen met totaal nieuwe oplossingen, waardoor het verenigingslandschap verandert.
- Maatschappelijk bewustzijn
Vooral voor de jongere generaties is het maatschappelijk bewustzijn van een organisatie essentieel. Niet alleen in woorden, maar ook in daden.
- Autoriteit is verleden tijd
Het internet geeft iedereen razendsnel toegang tot informatie, waardoor de publieke opinie aan terrein wint en mensen kritischer worden.
Kansen op het nieuwe speelveld
Karine Hustinx, partner bij Seizoen Vijf, over de impact van corona op het verenigingsleven:
In een tijd waarin de wereld snel een stuk kleiner is geworden, zien we de behoefte van mensen om zich te verbinden. Om samen te komen – eventueel digitaal – met gelijkgestemden. Tot dusver heeft dat zich nog niet vertaald naar een toeloop van nieuwe leden bij verenigingen en organisaties, terwijl de vraag er zeker wel is. Dit is dus het moment om toegevoegde waarde te laten zien en een antwoord te bieden. Consumenten verwachten steeds vaker dezelfde kwaliteit van dienstverlening van hun vereniging als bij een commerciële organisatie en daar wringt het nogal eens. Nu corona het speelveld overhoop heeft gegooid, ligt er een mooie kans voor ledenorganisaties om zichzelf onder de loep te nemen en zich klaar te maken voor de toekomst!
Studentenverenigingen als voorbeeld
De onderzoeker merkt op dat voor een dergelijke verandering bewustwording noodzakelijk is: “Soms is het voor verenigingen moeilijk om de oude manier van kijken naar ledenwerving of bestuur los te laten. Om directies uit hun comfortzone te halen, leggen wij onverwachte verbanden. Zo kunnen traditionele ledenorganisaties veel leren van studentenverenigingen, omdat zij het proces van kennisoverdracht goed op orde hebben. Elk bestuur zit er voor de termijn van een jaar, dus alles is erop ingericht de overdracht zo soepel mogelijk te laten verlopen, van inwerkprotocol en draaiboek per functie, tot logboeken en een Wijze Raad van oud leden om op terug te vallen. Zo’n invalshoek kan een enorme eye opener zijn en de frisse blik bieden die nodig is om het verandertraject verder door te zetten. We zien dan ook veel belangstelling voor onze online Blikopener sessies waar we met bestuurders van totaal verschillende ledenorganisaties op zoek gaan naar de onverwachte invalshoek.”
